Thân chào cả nhà,
Trong quá trình luyện thi IELTS, đặc biệt là ở hai kỹ năng Reading và Listening, nhiều học viên thường gặp phải hiện tượng “mắc kẹt” tại một mức điểm nhất định. Dù đã cố gắng, các bạn vẫn chỉ đạt đúng một lượng câu trả lời đúng mà không thể nâng cao điểm số. Điều này gây ra sự thất vọng và lo lắng, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều trung tâm tiếng Anh đã lợi dụng nhu cầu thi IELTS để quảng cáo một cách thái quá, hứa hẹn những kết quả nhanh chóng và vượt trội chỉ trong thời gian ngắn. Những lời quảng cáo như “Đảm bảo tăng nhanh band điểm trong vài buổi học” hoặc “Đạt IELTS 7.0-8.0 trong thời gian ngắn 1-2 tháng” tạo ra kỳ vọng không thực tế cho học viên. Việc ảo tưởng về sự tăng điểm nhanh chóng chỉ khiến học viên dễ nản chí khi kết quả thực tế không như kỳ vọng, dẫn đến tâm lý hoang mang và giảm động lực học tập.
Học viên bị cuốn vào viễn cảnh đạt điểm cao mà không nhận thức được rằng việc ‘kẹt band’ này thực ra là bình thường, và việc vượt qua “mức trần” (plateau) này đòi hỏi sự kiên trì, rèn luyện liên tục và áp dụng các chiến lược cụ thể. Trong bài viết này, mình sẽ phân tích nguyên nhân vì sao chúng ta lại gặp phải tình trạng này và những cách để giúp các bạn vượt qua trở ngại này trong IELTS Reading và Listening.
Lý giả hiện tượng “mắc kẹt” trong IELTS
Cảm giác bị “mắc kẹt” trong quá trình luyện thi IELTS là vấn đề mà nhiều học viên gặp phải, và nguyên nhân của nó xuất phát từ những lý do sau:
- Sự phát triển kỹ năng diễn ra theo giai đoạn
Việc học ngoại ngữ, cũng như các kỹ năng khác, không tiến triển theo một đường thẳng tăng dần. Có những giai đoạn mà sự tiến bộ diễn ra rất nhanh chóng và rõ rệt, nhưng cũng có những giai đoạn mà sự cải thiện rất ít và khó nhận thấy. “Mức trần” xuất hiện khi học viên đã xây dựng được nền tảng vững chắc nhưng chưa phát triển đủ các kỹ năng phức tạp hơn để nâng cao điểm số. Giai đoạn này là cần thiết để củng cố kiến thức trước khi tiến đến sự nhảy vọt trong kết quả.
Nhiều học viên đánh giá thấp thời gian cần thiết để có thể nâng từ một band điểm lên band điểm khác. Kỹ năng để đạt điểm cao hơn không chỉ là đào sâu hơn về những điều đã biết, mà còn là bổ sung những khía cạnh hoàn toàn mới. Chẳng hạn, từ band 5 lên band 6 đòi hỏi không chỉ cải thiện từ vựng mà còn phải nhận diện những sắc thái ngữ nghĩa tinh tế hơn trong bài đọc và bài nghe. Mỗi mức band cao hơn đều đòi hỏi sự tinh chỉnh về khả năng tư duy, tổng hợp thông tin, suy luận và nhận diện quan điểm.
- Quá phụ thuộc vào một số kỹ năng nhất định
Nhiều học viên dựa quá nhiều vào những điểm mạnh của mình, chẳng hạn như hiểu từ vựng cơ bản hoặc nhận biết ý chính. Tuy nhiên, để đạt điểm cao hơn, các em cần phát triển những kỹ năng phức tạp hơn, như nhận diện ý nghĩa ngầm, hiểu thông tin chi tiết và phân tích cấu trúc câu phức tạp. Nếu không tập trung cải thiện các khía cạnh này, điểm số sẽ không tăng.
Khi đã quen thuộc hơn với định dạng bài thi IELTS, học viên thường bắt đầu nhận thức rõ hơn về các lỗi mà mình mắc phải. Điều này có thể gây bực bội, nhưng thực tế, đây là dấu hiệu tích cực của sự phát triển. Khả năng nhận diện điểm yếu là một bước quan trọng để khắc phục và cải thiện kết quả thi.
- Khó khăn với việc quản lý thời gian
Quản lý thời gian là một yếu tố quan trọng trong kỳ thi IELTS, đặc biệt là ở phần Reading, nơi học viên thường gặp khó khăn trong việc hoàn thành toàn bộ câu hỏi trong thời gian cho phép. Ngay cả khi có kỹ năng đọc hiểu tốt, việc không thể hoàn thành bài đúng hạn cũng sẽ khiến điểm số bị ảnh hưởng. Tương tự, trong phần Listening, việc xử lý thông tin nhanh chóng trong khi nghe có thể gây khó khăn, khiến học viên bỏ lỡ các câu trả lời.
Vậy làm sao để thoát khỏi việc kẹt band?
Để làm được điều này, học viên cần phải có chiến lược hợp lý. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả giúp nâng cao điểm IELTS Reading và Listening.
1. Xác định điểm yếu và tập trung khắc phục
Nhiều học viên chỉ chú trọng vào điểm mạnh mà bỏ qua điểm yếu của mình. Điều quan trọng là phải phân tích kỹ kết quả các bài kiểm tra thực hành để xem dạng câu hỏi hoặc kỹ năng nào khiến mình gặp khó khăn. Với phần Reading, có thể là việc xử lý các câu hỏi True/False/Not Given, còn với phần Listening, có thể là kỹ năng theo dõi cuộc hội thoại giữa nhiều người. Sau khi xác định điểm yếu, học viên nên tập trung luyện tập để khắc phục các khía cạnh đó.
2. Cải thiện vốn từ vựng và khả năng sử dụng collocations
Một trong những yếu tố quan trọng để nâng band điểm IELTS là mở rộng vốn từ vựng. Nhiều học viên bị mắc kẹt vì không mở rộng từ vựng hoặc không hiểu cách các từ và cụm từ được sử dụng trong ngữ cảnh. Điều này đặc biệt quan trọng trong phần Reading, khi bài đọc có thể chứa nhiều từ ngữ và cụm từ khó hiểu. Ở phần Listening, việc hiểu các cách diễn đạt thông qua các cụm từ và ngôn ngữ thành ngữ cũng rất quan trọng.
3. Luyện tập kỹ năng ‘paraphrase’ và tóm tắt
Trong cả hai phần Reading và Listening, kỹ năng paraphrase (diễn giải lại) là cực kỳ quan trọng. Nhiều câu hỏi IELTS yêu cầu học viên nhận diện cách các ý tưởng được diễn đạt lại hoặc tóm tắt trong bài đọc hoặc đoạn nghe. Học viên nên luyện tập tóm tắt các đoạn văn và đoạn nghe theo cách hiểu của mình và nhận diện cách mà các cụm từ khác nhau truyền tải cùng một ý nghĩa. Kỹ năng này sẽ rất hữu ích trong các câu hỏi như matching headings to paragraphs, summary completion, và multiple-choice trong phần Reading, cũng như theo dõi các cuộc thảo luận dài trong phần Listening.
4. Luyện tập có giới hạn thời gian và xây dựng sức bền
Áp lực thời gian là một trở ngại lớn trong kỳ thi IELTS. Để cải thiện điểm số, học viên cần luyện tập hoàn thành các bài tập trong giới hạn thời gian thi. Luyện tập có thời gian sẽ giúp các em xây dựng sức bền và quen với việc quản lý thời gian hiệu quả. Với phần Reading, các em nên cố gắng hoàn thành mỗi đoạn trong dưới 20 phút, đảm bảo có đủ thời gian để trả lời tất cả câu hỏi. Với phần Listening, các em nên tập trung rèn luyện khả năng nghe các từ khóa và tín hiệu chuyển ý để không bỏ lỡ thông tin.
5. Xây dựng thói quen luyện tập có mục tiêu
Luyện tập thường xuyên là chìa khóa để cải thiện, nhưng học viên cần đảm bảo rằng việc luyện tập của mình có mục tiêu và ý thức. Việc chỉ làm các bài kiểm tra thực hành liên tục sẽ không mang lại sự tiến bộ trừ khi học viên phân tích các lỗi sai và điều chỉnh chiến lược. Các em nên xây dựng thói quen học tập bao gồm cả việc làm bài kiểm tra và các bài tập nhắm đến điểm yếu, đồng thời xem lại lỗi để tránh lặp lại.
6. Luyện nghe các chương trình tiếng Anh khác nhau
Phần Listening của bài thi IELTS bao gồm nhiều giọng tiếng Anh khác nhau, bao gồm giọng Anh Anh, Anh Úc, và Anh Mỹ. Học viên chưa quen với các giọng khác nhau có thể gặp khó khăn trong việc theo dõi đoạn nghe. Để khắc phục điều này, các em nên tiếp xúc với nhiều nguồn tiếng Anh khác nhau, chẳng hạn như podcast, tin tức, và các chương trình truyền hình từ các khu vực khác nhau. Điều này sẽ giúp các em làm quen với nhiều cách phát âm và ngữ điệu khác nhau.
Qua bài viết này, mong chúng ta nhận ra rằng việc tăng điểm, đặc biệt trong IELTS Reading và Listening, không phải là điều có thể xảy ra nhanh chóng chỉ sau một vài buổi học. Mỗi học viên có xuất phát điểm khác nhau, khả năng tiếp thu và phát triển kỹ năng cũng khác nhau, nên không thể áp dụng một phương pháp chung cho tất cả mọi người. Học viên cần có cái nhìn thực tế hơn về quá trình học và luyện thi IELTS. Thay vì tìm kiếm “lối tắt” hay phương pháp thần kỳ từ các trung tâm, các em nên tập trung vào việc tích lũy kiến thức, rèn luyện các kỹ năng một cách bài bản và kiên nhẫn với quá trình này. Như vậy thì các em sẽ dần dần vượt qua ‘mức trần’ và nâng cao điểm số.
Yến Phan